Böbrek kanseri nedir? Böbrek kanseri, böbrekteki hücrelerden köken alan bir kanser türüdür. Böbrek kanseri ya da böbrek tümörü böbrekteki hücrelerden kaynaklanan kötü huylu bir büyümesidir. Tıp dilindeki adı böbrek hücreli karsinomdur. Böbrek kanserleri tüm kanserlerin yaklaşık %2’sini oluşturur. Ultrason ve bilgisayarlı tomogrofi gibi görüntüleme yöntemlerinin sık kullanılmasıyla birlikte, böbrek kanserleri daha sık ve erken evrede iken tespit edilebilmektedir. Hastalık erkeklerde kadınlara göre daha sık görülür. Daha çok 60-70 yaş arasındaki kişilerde karşımıza çıkar.
Böbrek Kanseri Nedir?
Böbrek kanseri böbrekteki hücrelerden köken alan bir kanser türüdür. Böbrekler, karın boşluğunun arka tarafında bulunan ve her biri bir yaklaşık yumruk büyüklüğünde olan iki adet organdır. Şekil olarak bir fasulyeye benzerler. Böbrekler vücutta dolaşan kanı süzerek idrar oluşumunu sağlarlar. İdrar ile zararlı maddeler vücuttan atılırlar. Ayrıca böbrekler kan basıncının yani tansiyonun düzenlenmesi ve kırmızı kan hücrelerinin üretilmesini de sağlarlar.
Böbrek Kanseri Türleri Nelerdir?
Böbrek kanserinin çeşitli türleri bulunmaktadır.
Böbrek adenokarsinomu ya da renal hücreli karsinom, erişkinlerde en sık görülen böbrek kanseri türüdür. Bu kanser türü böbreğin kanı filtreleyen kısmından, tubulus hücrelerinden köken alır. Böbrek havuzcuğundan köken alan kanser türüne ise renal pelvis kanseri adı verilir. Wilms tümörü ise 5 yaşın altındaki çocuklarda en sık görülen böbrek kanseri türüdür.
Böbrek Kanseri Nedir? Belirtileri Nelerdir?
Böbrek kanseri genellikle erken evrelerinde herhangi bir belirtiye neden olmaz. Kanser ilerledikçe bir takım belirtiler ortaya çıkmaya başlar. Belirtiler;
- Karın şişliği
- Karın ağrısı
- Sırt ağrısı
- İdrarda kan görülmesi
- Karında kitle
- Açıklanamayan kilo kaybı
- Böğür (yan) ağrısı
- Yorgunluk
- Tekrarlayan ateş
- Kansızlık (Anemi)
Böbrek Kanseri Nedir? Tanısı Nasıl Konur?
Böbrek kanseri tanısı için öncelikle hastanın şikayetlerinin dinlenmesi ve muayene edilmesi gerekir. Yapılan muayene sırasında karın bölgesinde bir şişlik ya da kitle ele gelebilir. Erkek hastalarda testis torbasındaki damarlarda genişleme yani varikosel görülebilir. Bunun nedeni karındaki kitlenin basısı sonucu bu damarların içindeki kanın akımının bozulmasıdır.
Ağrısız ve pıhtılı kanlı idrar mesane kanseri için çok önemli bir belirtidir. Mesane kanseri şüphesinde sistoskopi yapılmalıdır. Sistoskopi özel bir alet ile idrar kesesinin içine bakılması işlemidir. Bu işlem için penisin uyuşturulması ya da hastanın tamamen uyutulması gerekir. Sistoskopi sırasında mesane içindeki tümörler görülür ya da şüpheli bölgelerden inceleme için doku alınır. Buna işleme yani kanser aramak için doku parçası alınmasına biyopsi (parça almak) adı verilir. Genellikle kanserlerin kesin tanısı biyopsi ile konur.
Kanserin vücuda yayılıp yayılmadığını araştırmak için aşağıdaki tetkikler de kullanılabilir;
- MRI taraması
- Kemik sintigrafisi
- Göğüs tomografisi
- PET-CT
- Karın tomografisi
- Tam kan sayımı (hemogram)
- Kan kimyası testleri
- İdrar tahlili
- Ultrasonografi
- Bilgisayarlı tomografi
Böbrek Kanseri Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?
Böbrek kanserinde seçilecek olan tedavi yöntemi hastalığın evresine ve hastanın durumuna göre değişir. Eğer hastalık ilerlememiş yani böbrek dışına çıkmamış ise, en uygun tedavi yöntemi böbreğin çıkarılmasıdır.
Radikal Nefrektomi
Radikal nefrektomide, tümörlü böbrek etrafındaki yağ tabakasıyla birlikte çıkarılır. Radikal nefrektomi, açık, laparoskopik ya da robotik olarak yapılabilir. Bazen radikal nefrektomi sırasında böbrek üstü bezinin de çıkarılması gerekebilir. Yine ameliyat sırasında büyümüş lenf bezleri tespit edilirse bunlarda çıkarılmalıdır.
Parsiyel Nefrektomi (Böbrek Koruyucu Ameliyat)
Büyük Böbrek Tümörlerinde Böbrek Koruyucu Ameliyat Mümkün Mü?
Böbrek koruyucu ameliyat ya da parsiyel nefrektomi, böbreğin sadece tümörlü kısmının alınması işlemidir. Genellikle bu ameliyat tümörün büyüklüğü 4 cm den küçük ise uygulanır. Ancak hasta tek böbrekli ise, diğer böbreğinde de tümör varsa, hastanın diğer böbreğinde taş mevcutsa ya da hastada şeker hastalığı ve tansiyon yüksekliği varsa yani hastanın kalan böbreği ileride zarar görebilecek ise, bu durumlarda böbrek koruyucu ameliyat daha çok gerekli olabilir. Ameliyat sırasında böbrekteki tümör ve etrafındaki bir kısım sağlam doku birlikte çıkarılır. Böbreğin diğer kısmına dokunulmaz.
Kriocerrahi
Kriyocerrahi böbrek kanserinin dondurulması işlemidir.
Radyofrekans Ablasyon
Tümörlü dokuya ısı uygulanmasını içeren bir tedavi seçeneğidir.
Vena Cava Trombüsü Olan Böbrek Tümörlerinin Tedavisi
Günümüzde ultrason ve tomografi gibi tanı yöntemlerinin yaygın kullanılması ile birlikte böbrek tümörleri daha sık ve erken evrede tespit edilebilmektedir. Ancak bazı hastalarda böbrek içindeki tümör, vena kava adı verilen büyük toplardamara ulaşabilmekte ve damar içerisinde tümör pıhtısı (trombüs) görülebilmektedir. Vena kava tutulumu olsun ya da olmasın böbrek tümöründe kesin tedavi cerrahi yani böbreğin çıkarılmasıdır.
Böbrek toplardamarı ya da vena kava tutulumu olan böbrek tümörleri evre T3b ve T3c olarak kabul edilir ve bu tümörlerin ayrı bir önemi vardır. Bu tümörlerin cerrahi tedavisinde böbrek ile birlikte damar içindeki trombüsün de çıkarılması gerekir. Bu işleme trombektomi denir. Böbrek kanseri ameliyatında laparaskopik yöntem ile daha çok böbrek toplardamarındaki (renal ven) trombüs çıkarılabilir. Robotik cerrahi ile vena kava içindeki trombüsün çıkarılması mümkün olabilir, ancak bu tür bir ameliyat, mutlaka deneyimli bir cerrah tarafından uygulanmalıdır.
Vena kava içindeki trombüsün robotik cerrahi ile çıkarılması ameliyatı;
Metastatik Böbrek Kanseri Nedir?
Metastatik Böbrek Tümörü Nedir? Kanseri vücudun diğer organlarına ya da lenf bezlerine yayılabilir. Buna metastatik böbrek kanseri denir. Metastatik hastalıkta, böbrekte bulunan asıl kansere primer kanser, diğer organlardaki kansere ise metastaz denir.
Metastatik Böbrek Tümörü Nedir? Kanseri vücudun diğer organlarına ya da lenf bezlerine yayılabilir. Buna metastatik böbrek kanseri denir. Metastatik hastalıkta, böbrekte bulunan asıl kansere primer kanser, diğer organlardaki kansere ise metastaz denir.
Metastatik Böbrek Kanserinin Tedavisi Nedir?
Metastatik böbrek kanseri, kanserin böbrek dışında bir organa sıçraması halidir. Örneğin akciğer ya da kemiklere hastalık yayılmıştır. Metastatik böbrek kanserinin tedavisinde sadece ameliyat yeterli olmaz. Eğer metastatik hastalık varsa böbreğin cerrahi olarak çıkarılması ve tümörün boyutunun küçültülmesi, şikayetleri hafifletmek açısından tavsiye edilir. Bu ameliyata sitoredüktif nefrektomi denir. Ameliyatla mümkün olduğunca çok tümör dokusu çıkarıldıktan sonra, başka ek tedaviler de gerekebilir. Bu tedaviler immünoterapi, hedefe yönelik tedavi ve ışın tedavisi (radyoterapi) tedavisidir.
Kanserinin Önlenebilmesi İçin Neler Yapılabilir?
Kanser riskini azaltmanın en iyi yolu sağlıklı bir yaşam tarzıdır. Bunun için sigara içmemek, dengeli bir şekilde beslenmek, kilo almamak, kimyasal toksinlerden kendinizi korumak ve kan basıncını normal seviyede tutmak gerekir.
Böbrek Kanseri Ameliyatında Robotik Cerrahi Yöntemi
Böbrek kanserinin tedavisinde en başarılı yöntem nefrektomi yani böbreğin alınması işlemidir. Nefrektomi böbreğin alınması demektir. Robotik cerrahi böbrek kanseri ameliyatında oldukça sık uygulanan bir yöntemdir. Tümörün böbrekteki yerleşimine ve büyüklüğüne göre böbreğin bir kısmı veya tamamı alınmaktadır. Böbreğin bir kısmın alınmasına parsiyel nefrektomi, tamamının alınmasına ise radikal nefrektomi denir. Nefrektomi açık, laparoskopik ya da robotik yöntemlerle yapılır.
Robotik Cerrahi İle Uygulanan Böbrek Kanseri Ameliyatının Avantajları
Robotik cerrahinin özellikle parsiyel nefrektomi ameliyatlarında açık ve laparoskopik cerrahiye üstünlüğü bulunmaktadır.
- Açık cerrahiye göre çok daha az kanama olur.
- Ameliyat için kesi yapılmadığı için ameliyat sonrası dönemde ağrı olmaz.
- Ameliyat sonrası günlük hayata dönüş daha çabuk olur.
- Vücutta büyük bir kesi izi olmaz.
- Ameliyat sonrası dönemde kanama, yara iyileşmesi, yara yerinde fıtıklaşma ve enfeksiyon gelişimi çok daha az olur.
Robotik Cerrahi İle Uygulan Böbrek Kanseri Ameliyat Türleri Nelerdir?
Böbrekteki tümörün büyüklüğü ve yerine göre radikal nefrektomi ya da parsiyel nefrektomi yapılabilir. Ayrıca vena kava adı verilen damar içindeki tümör pıhtıları yine robotik cerrahi ile çıkartılabilir.