Böbrek yetmezliği, kronik böbrek yetmezliği ya da kronik böbrek hastalığı, böbreklerin görevini yerine getirmede artık yetersiz olması halidir. Bu yetersizlik durumu bir anda değil, zaman içinde kademeli olarak ortaya çıkar. Böbreklerin aniden görev yapamaz hale gelmesine ise akut böbrek yetersizliği denir.
Böbrek Yetmezliği Nedir?
Çeşitli hastalıklara bağlı olarak böbreklerin kısmen veya tamamen idrar üretemez ve görevini yapamaz hale gelmesi durumuna böbrek yetmezliği denir. Sinsi bir hastalık olan ve hiçbir belirti vermeden ortaya çıkabilen bu hastalık günümüzde giderek artmaktadır. Böbrek yetersizliği nedeniyle, ülkemizde yaklaşık 60 bin kişi diyalize bağlı olarak yaşamlarını devam ettirmekte ve böbrek nakli için sıra beklemektedir. Böbrek yetmezliklerinin en önemli nedenleri arasında şeker hastalığı (diyabet), hipertansiyon (yüksek tansiyon) ve böbrek iltihabı (nefrit) bulunmaktadır.
Böbrek Yetmezliğinin Nedenleri Nelerdir?
Böbrek yetmezliğinin akut ve kronik olmak üzere iki tipi bulunmaktadır. Her iki böbrek yetmezliğine neden olan durumlar da farklıdır.
Akut böbrek yetmezliği nedenleri
Kronik böbrek yetmezliği nedenleri
- Diyabet (şeker hastalığı)
- Yüksek kan basıncı
- Kronik glomerulonefrit
- Polikistik böbrek hastalığı
- Kronik piyolelonefrit
- Uzun süreli ağrı kesici ilaç kullanımı
- Sigara kullanımı
- Aşırı kilo
Böbrek Yetmezliğinin Belirtileri Nelerdir?
Hastalık ilk zamanlar hiçbir belirti vermez, böbrek süzme fonksiyonu % 30’un altına düştüğünde ise belirtiler ortaya çıkar. Sabahları yataktan kalkıldığında göz kapaklarının altındaki şişmeler, ellerde ve ayaklarda şişlik, halsizlik, yorgunluk, bitkinlik ve idrar yaparken meydana gelen aşırı köpürme hastalığın en önemli belirtileridir. Bu köpürmenin nedeni idrarda aşırı miktarda protein bulunmasıdır.
En sık görülen belirtiler şunlardır;
- Yorgunluk
- Halsizlik
- Mide bulantısı
- Kusma
- Konsantrasyon bozukluğu
- Göz kapaklarında şişlik
- Ayaklarda ve bacaklarda şişme
- İştahsızlık
- Uyku sorunları
- Sık idrara çıkma
- Göğüs ağrısı
- Nefes darlığı
- Tansiyon yüksekliği
- Baş ağrısı
- Ödem
- Deride kaşıntı
- Deri kuruluğu
- Sertleşme bozukluğu
- Kas seğirmesi
- Kramp
Böbrek Yetmezliğinin Tedavisi Nedir?
Diyaliz Tedavisi
Diyaliz, son dönem böbrek yetmezliğinde kullanılan bir tedavi yöntemidir. Diyaliz tedavisinde kanı temizleme işlemi bir cihaz tarafından gerçekleştirilir. Diyaliz hemodiyaliz ve periton diyalizi olarak ikiye ayrılır. Diyaliz böbrek yetmezliğini tedavi etmez. Hastanın hayatta kalabilmesi için belirli aralıkla diyalize girmesi gerekir.
Böbrek Nakli
Çalışmayan böbreğin yerine çalışan bir böbreğin takılmasına böbrek nakli denir. Nakil böbrek kadavradan ya da canlı vericilerden elde edilir. Böbrek nakli kronik böbrek yetmezliğini tedavi etmektedir, nakilden sonra hastaların diyalize girmesine gerek kalmaz.